Definitieve winterverwachting Ronsweer.nl

Net zoals elk jaar (vanaf 2012) ook dit jaar weer een (voorlopige) winterverwachting door Ronsweer.nl. Wat valt er nu al over te zeggen? Deze verwachting spitst zich toe op de maanden december 2025 en januari 2026. De volgende klimaat indicatoren zijn van belang voor het weer in de winter: 

1. De kracht van de poolwervel
2. MJO index Madden Julian oscillation (stroming)
3. QBO index in combinatie met La Niña
4. Actuele verwachte luchtdrukverdeling Ecmwf
5. AMO Atlantic Multidecadal Oscillation
6. Seizoensverwachting van het Ecmwf
7. Klimaatverandering

1. Kracht van de poolwervel

Op dit moment zien we een sterke opwarming van de Stratosfeer. Eind november zelfs een tijdelijke wind reversal (van west naar oost). Hierdoor wordt de poolwervel erg verzwakt. Hieronder de gevolgen van deze opwarming. Zie afbeelding hieronder. 

• Verzwakking van de poolwervel: De normale westcirculatie op hoge breedte wordt ontregeld. Dit maakt het makkelijker voor hogedrukblokkades om zich te vormen boven Groenland of Scandinavië.

• Meer kans op blokkades: Zulke blokkades sturen de stroming in Europa vaak naar oost/noord, waardoor koude lucht uit Rusland en Scandinavië kan uitstromen richting West-Europa.

• Koude-uitbraken in Nederland: Als de blokkade goed valt, kan dit leiden tot perioden met oostelijke stroming en dus vorst in Nederland. Soms zelfs langdurige kou, afhankelijk van hoe sterk en stabiel de blokkade is.

• Tijdspad: De effecten van een SSW worden meestal pas 2–4 weken later zichtbaar in de troposfeer. Een opwarming eind november kan dus vooral in december/januari doorwerken.

Samengevat

Een wind reversal in de stratosfeer eind november vergroot de kans dat Nederland in december en januari te maken krijgt met koude periodes en vorst, mits de hogedrukblokkades zich goed positioneren. Het is geen garantie, maar wel een duidelijke verhoogde kans op winterweer.

2. MJO Index

Begin december 2025 bevindt de Madden-Julian Oscillation (MJO) zich in fase 6-7, volgens de meest recente diagrammen van het ECMWF en het Climate Prediction Center. Wat betekent fase 6-7 van de MJO?. De MJO is een tropische atmosferische verstoring (convectiezone) die zich oostwaarts beweegt over de Indische en Stille Oceaan. Ze beïnvloedt neerslagpatronen, tropische cycloonactiviteit en zelfs het weer in Europa.

• Fase 6-7 duidt op een actieve convectiezone boven het westen van de Stille Oceaan.
• Dit kan leiden tot verhoogde neerslag in Zuidoost-Azië en Oceanië.
• In Europa kan het indirect invloed hebben op de straalstroom en dus op koudegolven of stormactiviteit.

Op basis van historische gegevens en meteorologische analyses blijkt dat de MJO in fase 6,7 in december vaak samenhangt met interessante winterse ontwikkelingen in Nederland — vooral als de amplitude van de MJO hoog is. Begin december 2025 bevindt de MJO zich in fase 6,7 met een actieve fase amplitude rond 1.5–2.0 op de RMM-index, wat betekent dat de oscillatie duidelijk boven de drempelwaarde van 1 uitkomt en dus significant invloed kan hebben op het weerpatroon. Vaak zorgt dit in Europa voor een hogedruk blokkade boven Scandinavie en/of Groenland. De kansen op kouder dan normaal winterweer groeien hierdoor. De brongebieden voor kou (Scandinavië en Oost-Europa) koelen in november en begin december 2025 duidelijk af. Er zijn signalen dat de kou daar voldoende intens kan worden om bij een oostelijke stroming ook vorstperioden in Nederland te veroorzaken. De hogedrukblokkade moet dan wel stand houden. 

3. QBO index in combinatie met La Niña.

Een negatieve QBO gecombineerd met een actieve La Niña kan gevolgen hebben voor het winterweer in Nederland — en die gevolgen zijn potentieel winterser dan gemiddeld.

Wat is de QBO?

De Quasi-Biennial Oscillation (QBO) is een windpatroon in de stratosfeer boven de tropen dat ongeveer elke 28 maanden wisselt tussen oostelijk (negatief) en westelijk (positief):

• Negatieve QBO = oostelijke winden op grote hoogte
• Dit verzwakt vaak de poolwervel (polar vortex), waardoor koude lucht makkelijker naar Europa kan uitstromen.

Wat doet La Niña?

• La Niña versterkt de passaatwinden en zorgt voor koelere zeewatertemperaturen in de oostelijke Stille Oceaan.
• In Europa kan dit leiden tot een meer geblokkeerd stromingspatroon, met hogedrukgebieden boven Scandinavië of Groenland.

Gecombineerde invloed op Nederland

Volgens meteorologische analyses voor winter 2025–2026:

De combinatie van negatieve QBO + La Niña + verstoorde poolwervel verhoogt de kans op:

• • Kouder weer in Noord- en Centraal-Europa
  • Sneeuwkansen in de Benelux
  • Stormactiviteit door contrasten in luchtdruk
  •  

Dit is al het 3de signaal goede signaal voor winterliefhebbers. Hieronder links de huidige QBO index, rechts een duidelijke La Niña met de koelere zeewatertemperaturen tussen Zuid Amerika en Australië.  

4. Verwachte luchtdrukverdeling Ecmwf begin december.

Het lijkt erop dat ook de lange termijn weercomputers bovenstaande ontwikkelingen oppikken. Voor een langere periode in december constante hogedruk te noorden van Nederland. Komt dit uit dan voortdurend wind uit oost en noord. Ik herhaal brongebieden moeten koud genoeg zijn voor transportkou maar dit ziet er nu dus goed uit voor winterliefhebbers.  

5. AMO Atlantic Multidecadal Oscillation

De AMO (Atlantic Multidecadal Oscillation) is een klimaatvariatie die de zeewatertemperaturen in de Noord-Atlantische Oceaan beschrijft. Het heeft een cyclus van ongeveer 60–80 jaar, met afwisselend positieve (warmere) en negatieve (koelere) fasen

AMO-trend: Positief naar Neutraal/Negatief?

• 2023–2025: De zeewatertemperaturen in de Noord-Atlantische Oceaan zijn aan het afkoelen, vooral in de subtropische en noordelijke zones.

• Afwijkingen van normaal: De temperatuurafwijkingen zijn in sommige gebieden negatief geworden, wat duidt op een verschuiving van de AMO-index.

• Langetermijncyclus: De AMO heeft een cyclus van 60–80 jaar. De huidige positieve fase begon rond 1995, dus een overgang naar negatief in de komende jaren is klimatologisch logisch.

Wat betekent dit voor Nederland?

Een negatieve AMO kan op termijn leiden tot:

• Koudere winters in West-Europa door meer hogedrukblokkades. Hieronder een afbeelding van de huidige zeewatertemperaturen op de Atlantische oceaan. Gezien de transitiefase van positief naar negatief denk ik niet dat de AMO veel invloed zal hebben op het winterweer 2025-2026.

6. Seizoensverwachting Ecmwf van 1 oktober voor december en januari 2026

De verwachting van 1 november voor de maanden december 2025 en januari 2026 laten duidelijk een geblokkeerd stromingspatroon zien. Weinig ruimte voor lagedrukgebieden en westcirculaties. De warme dan normale temperatuur afwijkingen zijn ook verdwenen en verandert in normaal tot iets te koud.

7. Klimaatverandering

Houden de hiervoor genoemde klimaatindicatoren rekening met het snel opwarmende klimaat? Op dit moment zien we door de versnelde klimaatverandering/opwarming van de afgelopen 5 jaar wereldwijd zeer hoge zeewatertemperaturen en nu ook extreem hoge dagtemperaturen. Heeft dit nog invloed op het weer in december 2025, januari 2026? Het antwoord is ja, de wereldwijd extreem hoge zeewatertemperaturen en de ongebruikelijk warme herfsttemperaturen kunnen zeker invloed hebben op het weer in december 2025 en januari 2026 — ook in Nederland.  Hier zijn de belangrijkste effecten:

Meer energie in de atmosfeer

• Warme oceanen geven meer warmte en vocht af aan de atmosfeer.
• Dit kan leiden tot intensievere depressies, meer neerslag en stormactiviteit in Europa.
• Vooral West-Europa kan hierdoor wisselvalliger en natter worden.

Sterkere westcirculatie

• Hogere zeewatertemperaturen versterken vaak de westelijke stroming.
• Dit betekent: mildere temperaturen, meer wind en minder kans op langdurige kou in Nederland.
• De kans op sneeuw neemt af, tenzij er een blokkade ontstaat die koude lucht uit het noorden toelaat.

Verstoorde poolwervel minder waarschijnlijk

• Een warme troposfeer kan de stratosferische opwarming (SSW) onderdrukken. Of de warmte moet plotseling ontstaan en snel doorstijgen naar de stratosfeer (SSW) Sudden Stratosferic Warming). Dit kan juist de poolwervel juist sterk verzwakken. 
• Daardoor blijft de poolwervel stabieler, wat de kans op kou-invallen verkleint. Tegenstrijdig met de huidige verwachting van de kracht van de Poolwervel voor december en dat brengt de vraag met zich mee of de weercomputers hier wel rekening mee houden.